Dr. Bahadır Fatih Yıldırım

Özgeçmiş Akademik Blog Portfolyo Dokümanlar Kütüphane

Ç

Çok Nitelikli Karar Verme

16 Mart 2019 • Akademik

Çok Nitelikli Karar Verme (ÇNKV), karar probleminde incelenen alternatiflerin sonlu sayıda olduğu ve açıkça tanımlandığı kesikli durumlarda karar verme sürecini ifade etmektedir. ÇNKV problemlerinde alternatifler önceden belirlenen sayıdadır.

Örnek olması bakımından bir işletme için tedarikçi seçim probleminin Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) problemi olarak modelleneceğini düşünelim. Bu karar probleminde işletmenin değerlendirmeye tabi tutacağı alternatif sayısı sonlu sayıdadır. Ayrıca her bir alternatif bir tedarikçi işletmeyi temsil ettiği için kesikli bir durumda karar verme söz konusudur. Bu tip bir ÇKKV problemleri yukarıdaki tanımdan da anlaşılacağı üzere bir ÇNKV problemidir ve ÇNKV yöntemleri kullanılarak işletme için en ideal (uygun) tedarikçi alternatifini belirlenmesi mümkündür.

ÇNKV yaklaşımları alternatifler arasından seçim, alternatiflerin sıralanması, kıyaslanması gibi karar problemlerinde sıklıkla kullanılmaktadır. Ağır matematik işlemler gerektirmeksizin, paket program kullanılmasına gerek kalmaksızın hızlı bir şekilde karar vermeyi sağlaması bakımından sıklıkla tercih edilen yöntemlerdir. ÇNKV yönteminde tek bir amaç bulunmaktadır. Amaç karar problemi için en ideal (en çok fayda, en az maliyet) alternatifi belirlemektedir. Yukarıdaki örnek problem için karar probleminin amacı “en uygun tedarikçi alternatifinin belirlenmesi” olarak ifade edilebilir.

Analitik Hiyerarşi Prosesi, Analitik Ağ Prosesi, TOPSIS, VIKOR, Gri İlişkisel Analiz, MOORA, PROMETHEE, ELECTRE, MACBETH vb. bir çok yöntem ÇNKV yaklaşımları arasında sayılabilir. Bu yöntemler hakkında daha detaylı bilgi edinmek, yöntemlerin uygulamalarını incelemek için Dora Yayınevi tarafından basımı yapılan Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri isimli çalışmamızı inceleyebilirsiniz.