Kişilik Tipi İle Olumlu Sosyal Davranış Arasındaki İlişki: Marmara Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma

M2

Dr. Öğr. Üyesi Sebahattin Yıldız
Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü

Araş. Gör. İlknur Taştan Boz
Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü

Araş. Gör. Bahadır Fatih Yıldırım
Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü

Özet

Bu araştırmada, üniversite gençlerinin kişilik tiplerinin ve sergiledikleri olumlu sosyal davranışlarının neler olduğunu ve bunlar arasında ilişki olup olmadığını incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın sonucunda, öğrencilerin %59’unun A tipi, %41’inin B tipi kişilikte olduğu; sırasıyla gizli, itaatkâr, özgeci ve kamusal olumlu sosyal davranışı daha fazla sergilediği gözlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin kişilik türüne göre olumlu sosyal davranış sergileme düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı; cinsiyete, harcama tutarına, baba ve anne eğitim düzeyine göre olumlu sosyal davranış sergileme düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar olduğu; kamusal boyut ile diğer boyutlar arasında negatif ilişkiler gözlenmişken gizli, itaatkâr ve özgeci boyutlar arasında pozitif yönde ilişkiler olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kişilik Tipi, Olumlu Sosyal Davranış, Üniversite

Jel Sınıflandırma:

  • Atkinson R. L., ve diğerleri (2008), Psikolojiye Giriş, 4.Baskı, Arkadaş Yayınevi, Ankara
  • Atkins R., Hart D., Donnelly T. (2004), The influence of childhood personality on volunteering during adolescence. Merr. Palmer. Q. In pres.
  • Aktaş, V., ve Güvenç, G. (2006), “Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar İle Kişiler-Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt : 23 (2), ss. 233-264.
  • Bandura, A. (1977), Social Learning Theory. General Learning Pres, New York.
  • Balkıs M. (2006), “Üniversite Öğrencilerinin Düşünme Stilleri İle Kişilik Tipleri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Baruch Y., Ocreevy, M., Hind, P., ve Vigoda-Gadot (2004), “Prosocial Behavior and Job Performance: Does The need For Control and the Need For Achievement Make a Difference”, Social Behavior and Personality, 32 (4), ss.399-412.
  • Begley T,M., Lee C. Czajka ,M.J. (2000), “ The Relationship Of Type A Behavior And Optimism With Job Performance And Blood Pressure”, Journal Of Business And Psychology, V. 15, N. 2, ss.215-227.
  • Bekkers, R ve Graaf, N.D. (2005), “Field of Education and Prosocial Behavior”, Marktdag Sociologie, June 2, Brussels.
  • Carlo, G., ve Randall, B. A. (2002), “The development and validation of a multidimensional measure Youth and Adolescence, Journal of prosocial behavior, 31, ss. 31-44.
  • Carlo, G., Hausmann, A., Christiansen, S., Randall, B. R. (2003), “Sociocognitive and Behavioral Correlates of a Measure of Prosocial Tendencies for Adolescents”. Journal of Early Adolescence, 23(1), ss. 107-134.
  • Cüceloğlu D. (2003), İnsan ve Davranışı: Psikolojinin Temel Kavramları, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • Durna U. (2004), “Stres, A ve B Tipi Kişilik Yapısı ve Bunlar Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma” Yönetim ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F., Cilt 11 (1), ss. 191-206.
  • Eisenberg, Nancy ve Mussen, Paul H. (1989), “The Roots of Prosocial Behavior in Children”. Cambridge University Press, Cambridge.
  • Eisenberg, N. ve Miller, P.A. (1987), “Empathy and prosocial behavior”. Psychological Bulletin, 101, ss. 91–119.
  • Eroğlu F. (1998), Davranış Bilimleri, Beta Basım Yayım, İstanbul.
  • Fabes, R.A., Carlo, G., Kupanoff, K., ve Laible, D. (1999), “Early Adolescence and Prosocial/Moral Behavior I: The Role of Individual Processes”, Journal Of Early Adolescence, 19, ss. 5-16.
  • Freedman, J., Sears, D., ve Carlsmith, J. (1976), Social Psychology, Prentice Hill.
  • Gomez, Rapson (1997), “Locus Of Control And Type A Behavior Pattern As Predictors Of Coping Styles Among Adolescents”,Personality And Individual Differences,V.23 (3) , ss.391-392.
  • Grusec, J. E., Davidov, M., & Lundell, L. (2002), Prosocial and helping behavior. In P. K. Smith & C. H. Hart (Eds.), Blackwell handbook of childhood social development, Malden, MA: Blackwell Publishing, ss.457-474.
  • Keung, H., Shek, D., Cheung, P., Lee, R. (1996), “The Relation of Prosocial and Antisocial Behavior Hong Kong Chinese Adolescents”, The Journal of Psychology, Volume 157 (3) September, ss. 255 – 266. Genetic
  • Köknel Ö. (2005), Kaygıdan Mutluluğa Kişilik, 17. Basım, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
  • Kumru, A., Carlo, G., ve Edwards, C.P. (2004), “OSDların İlişkisel, Kültürel, Bilişsel ve Duyuşsal Bazı Değişkenlerle İlişkisi”, Türk Psikoloji Dergisi , 19 (54), ss.109-125.
  • Kunnanatt J.W. (2003), “Type A behavior pattern and managerial performance: A study among bank executives India”, International Journal of Manpower, V.24 (6), ss. 720-735.
  • Larrieu, J., ve Mussen, P. (1986), “Some Personality and Motivational Correlates of Children's Prosocial Behavior”, The Journal of Genetic Psychology, Volume 147 (4) December, ss.529-542.
  • Luthans, F. (1995), “Organizational Behaviour”, 7. Basım, Literatür Yayınları, İstanbul.
  • McShame S.L., ve Van Glinow, M.A., “Organizationl Behavior: Emerging Realites For The Workplace Revolution”, “Der: A.Erkuş ve A.Tabak (2009), A.Ü., İ.İ.B.F. Dergisi , Cilt 23 (2), s.217.
  • McGinley, M. ve Carlo, G. (2007), “Two Sides of the Same Coin? The Relations between Prosocial and Physically Aggressive Behaviors”, J Youth Adolescence 36, ss.337–349.
  • Penner, L., Dovidio, J., Piliavin, J. ve Schroeder, D. (2005), “Prosocial Behavior: Multilevel Perspectives”, Annual Reviews Psychol., ss.14.1- 14.28.
  • Sipahi, B.,Yurtkoru, E. ve Çinko, M. (2008), Sosyal Bilimlerde SPSS'le Veri Analizi, Beta, İstanbul.
  • Soysal, A. (2008), “Çalışma Yaşamında Kişilik Tipleri: Bir literatür Taraması” İşveren, Ocak, ss.4-19.
  • Sprecher, S., Fehr, B. (2005), “Compassionate love for close others and humanity” Journal of Social and Personal Relationships, 22(5), ss. 629-51.
  • T.S.Ho, Janice (1995), “The Singapore executive: Stress, personality and wellbeing” The Journal of Management Development, V.14 (4) , ss. 47-55.
  • Twenge, J.M., Baumeister, R.F., Dewall, N.C., Ciarocco, N.J., Bartels, M.J. (2007), “Social Exclusion Decreases Prosocial Behavior”, Journal of Personality and Social Psychology, 92, ss.56-66.
  • Vaish, A., Carpenter, M. ve Tomasello,M. (2009), “Sympathy Through Affective Perspective Taking and Its Relation to Prosocial Behavior in Toddlers” , Developmental Psychology, Vol. 45 (2), ss.534–543.
  • Wilson, O. (1975), “Sociobiology, The New Synthesis”, Harvard University Press, Cambridge.
  • Yavuzer, H. (2001), “Çocuk ve Suç”, 10 Baskı, Remzi Yayınevi, İstanbul.
  • Yelboğa, A. (2006), “Kişilik Özellikleri ve İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” İş,Güç, Cilt 8 (2), Haziran, ss.196-211.
  • Yörükoğlu,A. (2000), “Gençlik Çağı”, 11.Baskı,Özür Yayınları, İstanbul.
  • Yurtsever,H. (2009), “Kişilik Özelliklerinin Stres Düzeyine Etkisi Ve Stresle Başa Çıkma Yolları:Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, S.B.E., İzmir.
  • www.diss.fu-berlin.de (erişim tarihi 06.09.2010)
  • Uysal, D. (2021). Kişilik Özelliklerinin Girişimcilik Eğilimi Üzerine Etkisi. The International New Issues in Social Sciences, 9(1), 45-70.
  • Can, M., & Aykaç, E. (2020). Mesleki Bağlılığın Prososyal Motivasyon Davranışı Üzerindeki Rolü: Mutfak. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 1836-1854. https://doi.org/10.21325/jotags.2020.637
  • Erkubilay, C., Şentürk, F.K. (2020). The Effect of Altruism Behavior, Peer Support and Leader Support on Employee Voice, Journal of Business Research-Turk, 12 (2), 1820-1833.
  • Yigit, S., & Acar, E. (2020). Investigation of Physical Education Teachers' Altruism Features. International Education Studies, 13(7), 177-182.
  • Oruk, D. Ö., Güp, A. A., Dongaz, Ö. İ., Bayar, K., & Bayar, B. (2020). Fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümü öğrencilerinin klinik uygulamaya yönelik kaygı düzeyleri ve kişilik tiplerinin incelenmesi: Bir pilot çalışma. ZEUGMA, 51.
  • Öcal, E. E., Ünsal, A., Demirtaş, Z., Emiral, G. Ö., & Arslantas, D. (2020). Araştırma Görevlilerinde Ortoreksiya Nervoza ve Sosyal Görünüş Kaygısının Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 49-59.
  • Akinci, Z., Yurcu, G., & Ekin, Y. (2018). Relationships between Student Personality Traits, Mobbing, and Depression within the Context of Sustainable Tourism Education: The Case of a Faculty of Tourism. Sustainability, 10(10), 3418. MDPI AG.
  • Esmer, Y., & Özdaşlı, K. (2018). Akademik Yönetimde Psikolojik Sözleşme İhlali, Etik Liderlik Ve Prososyal Davranışlar. Ankara: Çizgi Kitapevi Yayınları.
  • Tuna, M., & Türkmen, F. (2015). Kişilik tiplerinin çatışmayı yönetme yöntemlerine etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(4), 43-65.
  • Paylaş

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi

Cilt 26, Sayı 1, Yıl 2012

ss. 215-233

İndir [424,2 KB]

Oku [Tam Metin]

0